ৰাজহাঁহ আৰু কাউৰী
লক্ষ্মীনাথ বেজৱৰুৱা
বাটৰুৱা এটা
এদিন বাটে বাটে গৈ।
জিৰাইছিল গছৰ তলত ধনু-কাঁড় থৈ।
ভাগৰ লাগি বাটৰুৱাৰ টোপনি আহিল।।
তিনিপৰীয়া ৰ’দ আহি মুখত পৰিল।।
গছৰ ওপৰত আছিল তাতে ৰাজহাঁহ এটি।
ৰ’ দ নপৰা কৰি তাৰ পাখিৰে ধৰিলে ছাতি।।
ছাঁ পাই মুখ মেলি নাক ধোৰ্ধোৰাই।।
মহাসুখে শুলে সেই বাটৰুৱা ভাই।।
আছিল সেই হাঁহৰ লগত কাউৰী দুষ্ট বৰ।
মেলা মুখত ভচ্ছি দি উৰি মাৰিলে লৰ।।
টোপনি ভাগি বাটৰুৱাই ওপৰলৈ চাই।
দেখা পালে ৰাজহাঁহ আৰু কোনো নাই।।
তাৰে এই কাম ভাবি লই কাঁড়-পাত।
ধনুৰ লগাই মাৰি হাঁহ কৰিলে নিপাত।।
জিৰাইছিল গছৰ তলত ধনু-কাঁড় থৈ।
ভাগৰ লাগি বাটৰুৱাৰ টোপনি আহিল।।
তিনিপৰীয়া ৰ’দ আহি মুখত পৰিল।।
গছৰ ওপৰত আছিল তাতে ৰাজহাঁহ এটি।
ৰ’ দ নপৰা কৰি তাৰ পাখিৰে ধৰিলে ছাতি।।
ছাঁ পাই মুখ মেলি নাক ধোৰ্ধোৰাই।।
মহাসুখে শুলে সেই বাটৰুৱা ভাই।।
আছিল সেই হাঁহৰ লগত কাউৰী দুষ্ট বৰ।
মেলা মুখত ভচ্ছি দি উৰি মাৰিলে লৰ।।
টোপনি ভাগি বাটৰুৱাই ওপৰলৈ চাই।
দেখা পালে ৰাজহাঁহ আৰু কোনো নাই।।
তাৰে এই কাম ভাবি লই কাঁড়-পাত।
ধনুৰ লগাই মাৰি হাঁহ কৰিলে নিপাত।।
দুৰ্জ্জনেৰে সৈতে তুমি নকৰিবা স্থিতি;
কাউৰীৰ সৈতে
থাকি হাঁহৰ কেনে গতি।।