পাঠভিত্তিক ক্ৰিয়া
campaign গীতটো লগে-ভাগে গাওঁ আৰু আবৃত্তি কৰোঁ আহা।
import_contacts গীতটোৰ কাহিনীভাগ নিজৰ কথাৰে সজাই-পৰাই কোৱা।
উত্তৰ: এখন ফুলনিত এজনী মালিনী আছিল। তাই ফুলবোৰৰ বৰ
যত্ন লৈছিল। ফুলৰ পুলি ৰোৱা, সাৰ-পানী দিয়া, এইবোৰ কৰি তাই ফুলনিখন ধুনীয়াকৈ ৰাখিছিল। এইবোৰ আছিল বাৰ বছৰৰ আগৰ কথা।
কিন্তু এতিয়া বাৰ বছৰ ধৰি ফুলনিখনৰ ফুলবোৰ শুকাই আছে। মালিনীয়ে প্ৰতিদিনে সাৰ-পানী
দিও ফুলনিখনৰ ফুলবোৰ ফুলাব পৰা নাই। সেইবাবে মালিনীৰ বৰ দুখ। সকলোৱে ফুলনিখন দেখিলে বৰ দুখ কৰে আৰু মালিনীক
সান্ত্বনা দিয়ে।
তেনেতে এদিন হঠাৎ কাঠৰ পখী
ঘোঁৰাত উঠি বহু দূৰৰ পৰা এজন ফুলকোঁৱৰ ফুলনিখনলৈ আহিল। পখীঘোঁৰাত অহাৰ
বাবে তেওঁ ছমাহৰ বাট এদিনতে অতিক্ৰম কৰি আহিব পাৰিছে। আহিয়েই তেওঁ মালিনীৰ
ফুলনিখনত পৰিল। তেওঁ ঘোঁৰাৰ পৰা নামি আহি ভৰিৰে টিপা মৰাৰ লগে লগে ফুলনিখনৰ সেউতী, মালতী,
তগৰ, গুটিমালী আদি ফুলবোৰে শিপা মেলিলে। তাৰ পাছত ফুলকোঁৱৰে মুখেৰে শংখ বজোৱাত ফুলবোৰে পোখা মেলিলে। ফুলকোঁৱৰে শাল মাৰোঁতেফুলবোৰে ডাল মেলিবলৈ ধৰিলে। তাৰ পাছত তেওঁ সকলো
ফুললৈ চলি মাৰিলে। তেতিয়া ফুলবোৰে কলি পেলালে। তাৰ পাছত ফুলকোঁৱৰে শূল মাৰোঁতে সকলো ফুল ফুলি উঠিল। ফুলবোৰ দেখি মালিনী আৰু ফুলকোঁৱৰ দুয়ো বৰ সুখী হ’ল।
দুয়োজনে ফুলবোৰ চাই আত্মবিভোৰ হৈ থাকোঁতে বাটৰুৱাসকলেও ফুলবোৰ দেখি তবধ মানিলে।
সকলোৱে বাৰ বছৰে শুকাই থকা ফুলনিখন সজীৱ হৈ পৰা দেখি মালিনীক অভিনন্দন জনালে।
তলৰ শব্দবোৰৰ অৰ্থ গছৰ পাতৰ পৰা আনি শিক্ষকৰ সহায়ত মিলাই লিখা।
পৰিপাটি
শংখ
জোঙা অস্ত্ৰ
আঙুলি বা হাতেৰে মৰা চেপা
চাঁচি এৰুওৱা পাতল কাঠ
এমূৰ-জোঙা চুটি খুঁটি
ভাগ্য/অৱস্থা
| শব্দ | অৰ্থ |
|---|---|
| টিপা | আঙুলি বা হাতেৰে মৰা চেপা |
| শাল | এমূৰ জোঙা চুটি খুঁটি |
| চলি | চাঁচি এৰুওৱা পাতল কাঠ |
| শূল | জোঙা অস্ত্ৰ |
| দশা | ভাগ্য/অৱস্থা |
| শঁখা | শংখ |
| তমস্কাৰ | পৰিপাটি |
উত্তৰ দিয়া।
(ক) ফুলকোঁৱৰ উঠি উৰি যোৱা ঘোঁৰাটো কিহৰ আছিল?
(খ) ঘোঁৰাত উঠি গৈ ফুলকোঁৱৰ ক’ত পৰিছিল?
(গ) ফুলকোঁৱৰে ছমাহৰ বাট এদিনতে কেনেকৈ পালে?
(ঘ) ফুলনিখনৰ ফুলবোৰ কোনে ফুলালে?
উত্তৰ: ফুলনিখনৰ ফুলবোৰ ফুলকোঁৱৰে ফুলালে।
(ক) ফুলকোঁৱৰ উঠি উৰি যোৱা ঘোঁৰাটো কিহৰ আছিল?
(খ) ঘোঁৰাত উঠি গৈ ফুলকোঁৱৰ ক’ত পৰিছিল?
(গ) ফুলকোঁৱৰে ছমাহৰ বাট এদিনতে কেনেকৈ পালে?
(ঘ) ফুলনিখনৰ ফুলবোৰ কোনে ফুলালে?
উত্তৰ: ফুলনিখনৰ ফুলবোৰ ফুলকোঁৱৰে ফুলালে।
বুজাই লিখা।
উত্তৰ: ফুলকোঁৱৰে ফুলনিখনলৈ আহি ভৰিৰে টিপা মাৰোঁতে ফুলগছবোৰে শিপা মেলিলে। মুখেৰে শঁখা বজাওঁতে ফুলবোৰে পোখা মেলিলে। ফুলকোঁৱৰে শাল মাৰোঁতে ফুলবোৰে ডাল মেলিলে। ফুলকোঁৱৰে চলি মাৰোঁতে ফুলবোৰে কলি পেলালে।ফুলকোঁৱৰে শূল মাৰোঁতে ফুলবোৰ ফুলি উঠিল। এনেদৰে বাৰ বছৰীয়া শুকান ফুলৰ বাৰীখন সলনি হ’ল।
(ক) ই বোলে মালিনী
সি বোলে মালিনী
তোৰ দশা ভাল হ’ল।
উত্তৰ: ফুলকোঁৱৰে ফুলনিখনলৈ আহি ভৰিৰে টিপা মাৰোঁতে ফুলগছবোৰে শিপা মেলিলে। মুখেৰে শঁখা বজাওঁতে ফুলবোৰে পোখা মেলিলে। ফুলকোঁৱৰে শাল মাৰোঁতে ফুলবোৰে ডাল মেলিলে। ফুলকোঁৱৰে চলি মাৰোঁতে ফুলবোৰে কলি পেলালে।ফুলকোঁৱৰে শূল মাৰোঁতে ফুলবোৰ ফুলি উঠিল। এনেদৰে বাৰ বছৰীয়া শুকান ফুলৰ বাৰীখন সলনি হ’ল।
‘ক’ অংশৰ লগত ‘খ’ অংশ মিলাই লিখা
।
| ‘ক’ অংশ | ‘খ’ অংশ |
|---|---|
| (ক) জেউতি চৰিলে | ফুলৰে তিৰ্বিৰ্ দেখি। |
| (খ) ফুলনিবাৰীত থাকোঁতে কোঁৱৰে | সৱেও পেলালে কলি। |
| (গ) কাঠৰ পখী ঘোঁৰা এৰি ফুলকোঁৱৰে | ইপাহি সিপাহি লেখি, |
| (ঘ) তগৰ গুটিমালী | উৰি যাওঁ উৰি যাওঁ কৰিল, |
| (ঙ) কৰে হৰি হৰি | সৱালৈ মাৰিলে শাল, |
উত্তৰ:
উত্তৰ:
| ‘ক’ অংশ | ‘খ’ অংশ |
|---|---|
| (ক) জেউতি চৰিলে | উৰি যাওঁ উৰি যাওঁ কৰিল, |
| (খ) ফুলনিবাৰীত থাকোঁতে কোঁৱৰে | ইপাহি সিপাহি লেখি, |
| (গ) কাঠৰ পখী ঘোঁৰা এৰি ফুলকোঁৱৰে | সৱালৈ মাৰিলে শাল, |
| (ঘ) তগৰ গুটিমালী | সৱেও পেলালে কলি। |
| (ঙ) কৰে হৰি হৰি | ফুলৰে তিৰ্বিৰ্ দেখি। |
ভাষা অধ্যয়ন (ব্যাৱহাৰিক ব্যাকৰণ)
গীতটোৰ পৰা চন্দ্ৰবিন্দু (৺) থকা শব্দবোৰ বাছি উলিয়াই লিখা আৰু শুদ্ধকৈ উচ্চাৰণ কৰিবলৈ শিকা।
উত্তৰ: গীতটোত চন্দ্ৰবিন্দু থকা শব্দবোৰ হ’ল—
| শব্দ | শুদ্ধ উচ্চাৰণ |
|---|---|
| ঘোঁৰা | |
| ফুলকোঁৱৰে | |
| শঁখা | |
| থাকোঁতে | |
| কোঁৱৰে |
শুদ্ধ শব্দ বহুৱাই তলৰ বাক্যবোৰ সম্পূৰ্ণ কৰা।
(ক) ........ সদাই স্কুললৈ যাওঁ। (সি/ মই )
(খ) ৰতনে সদায় ফুটবল .......... (খেলে/ খেলিছিল)
(গ) গোলাপ ফুলপাহি .......... ৰঙা। (ধক্ধকীয়া/ টিক্টিকীয়া)
উত্তৰ:
(ক) মই সদাই স্কুললৈ যাওঁ।
(খ) ৰতনে সদায় ফুটবল খেলে।
(গ) গোলাপ ফুলপাহি টিক্টিকীয়া ৰঙা।
গীতটিত ব্যৱহাৰ হোৱা তলত দিয়া শব্দবোৰৰ বৰ্তমান ৰূপ লিখা।
কৰিল, শঁখা, সৱালৈ, একেদিনে, সৱেও, বজাল।
| পুৰণি ৰূপ | বৰ্তমান ৰূপ |
|---|---|
| কৰিল | কৰিলে |
| শঁখা | শংখ |
| সৱালৈ | সকলোলৈ |
| একেদিনে | এদিনতে |
| সৱেও | সকলোৱে |
| বজাল | বজালে |
তলৰ গীতফাকিৰ পৰা বিশেষ্য পদকেইটা বাছি
উলিওৱা।
কাঠৰ পখী ঘোঁৰা জেউতি চৰিলে
উৰি যাওঁ উৰি যাওঁ কৰিল,
কাঠৰ পখী ঘোঁৰা এৰি ফুলকোঁৱৰে
ভৰিৰে মাৰিলে টিপা
সেউতী মালতী তগৰ গুটিমালী
সৱেও ধৰিলে শিপা।
উত্তৰ: গীতফাকিত থকা বিশেষ্য পদবোৰ হ’ল—
উত্তৰ: বাঁহী, পেঁপা, গগনা, সুতুলী আদি বাদ্য মুখেৰে বজাব পাৰি।
কাঠৰ পখী ঘোঁৰা জেউতি চৰিলে
উৰি যাওঁ উৰি যাওঁ কৰিল,
কাঠৰ পখী ঘোঁৰা এৰি ফুলকোঁৱৰে
ভৰিৰে মাৰিলে টিপা
সেউতী মালতী তগৰ গুটিমালী
সৱেও ধৰিলে শিপা।
উত্তৰ: গীতফাকিত থকা বিশেষ্য পদবোৰ হ’ল—
জ্ঞান সম্প্ৰসাৰণ
* শঙ্খ এবিধ মুখেৰে বজোৱা বাদ্য। মুখেৰে আৰু কি কি বাদ্য বজাব পাৰি?উত্তৰ: বাঁহী, পেঁপা, গগনা, সুতুলী আদি বাদ্য মুখেৰে বজাব পাৰি।
কেইটামান লোকগীত গাওঁ আহা।
নিচুকনি গীত
আমাৰে মইনা শুব এ’
মইনাই বুটলি খাব।
বিয়ানাম
মাৰাৰ অলঙ্কাৰ
থোৱা কাতি কৰি
ঐ ৰাম দেউতাৰাৰ অলঙ্কাৰ থোৱা হে’
সুবৰ্ণৰ অলঙ্কাৰ
ঐ ৰাম, হাতে যোৰে কৰি লোৱা হে’।
বিহুগীত
চ’তে গৈয়ে গৈয়ে
ব'হাগে পালেহি
কৈ থাকোঁ মানে ওৰকে নপৰে
আমাৰে বিহুটিৰ কথা।
বনগীত
পক ধানৰ মাজে মাজে সৰু সৰু আলি ঐ
সৰু সৰু আলি
আলিত পৰি গীত জোৰে জাক বালিমাহী সৰু
সৰু সৰু আলি ঐ
সৰু সৰু আলি।
নিচুকনি গীত
আমাৰে মইনা শুব এ’
মইনাই বুটলি খাব।
বিয়ানাম
মাৰাৰ অলঙ্কাৰ
থোৱা কাতি কৰি
ঐ ৰাম দেউতাৰাৰ অলঙ্কাৰ থোৱা হে’
সুবৰ্ণৰ অলঙ্কাৰ
ঐ ৰাম, হাতে যোৰে কৰি লোৱা হে’।
বিহুগীত
চ’তে গৈয়ে গৈয়ে
ব'হাগে পালেহি
কৈ থাকোঁ মানে ওৰকে নপৰে
আমাৰে বিহুটিৰ কথা।
বনগীত
পক ধানৰ মাজে মাজে সৰু সৰু আলি ঐ
সৰু সৰু আলি
আলিত পৰি গীত জোৰে জাক বালিমাহী সৰু
সৰু সৰু আলি ঐ
সৰু সৰু আলি।
আবৃত্তি কৰোঁ আহা
ককা আৰু নাতি-ল’ৰাপ্ৰকল্প
তোমালোকৰ অঞ্চলত প্ৰচলিত লোকগীত আৰু স্থানীয় গীতসমূহ সংগ্ৰহ কৰি লিখা।
