(১) তলৰ প্ৰশ্নবোৰৰ চমু উত্তৰ দিয়া—
(ক) কর্কট ক্ৰান্তি কাক বোলে?
উত্তৰ: পৃথিৱীৰ ওপৰেদি কল্পনা কৰা
২৩ \(\frac{১}{২}\)° উত্তৰ অক্ষৰেখাডালক কর্কটক্ৰান্তি ৰেখা বুলি কোৱা হয়৷
(খ) তাপমণ্ডল তিনিটা কি কি?
উত্তৰ: তাপমণ্ডল তিনিটা হ’ল—
১)
গ্ৰীষ্মমণ্ডল বা উষ্মমণ্ডল
২)
নাতি শীতোষ্ণমণ্ডল
৩)
শীতমণ্ডল বা হীমমণ্ডল
(গ) অক্ষৰেখা কাক বোলে?
উত্তৰ: পৃথিৱীৰ উপৰিভাগৰ ঠাই এখন
বিষুৱৰেখাৰ কিমান উত্তৰে বা কিমান দক্ষিণে জানিবৰ কাৰণে বিষুৱৰেখাৰ সমান্তৰালকৈ
ক্ৰমে উত্তৰলৈ আৰু দক্ষিণলৈ কিছুমান বৃত্তাকাৰ ৰেখা কল্পনা কৰা হৈছে৷ এই ৰেখাবোৰকে
অক্ষৰেখা বোলে৷
(ঘ) দ্ৰাঘিমাৰেখা কাক বোলে?
উত্তৰ: পৃথিৱীৰ উপৰিভাগৰ কোনো
ঠাইৰ অৱস্থান নির্ণয়ৰ বাবে অক্ষৰেখাৰ উপৰি উত্তৰ মেৰু আৰু দক্ষিণ মেৰু সংযোগী
কিছুমান কাল্পনিক ৰেখাৰ সহায় লোৱা হয়৷ এই ৰেখাবোৰক দ্ৰাঘিমাৰেখা বোলে৷
(ঙ) গ্ৰীষ্মমণ্ডল আটাইতকৈ অধিক উষ্ম
কিয় হয়?
উত্তৰ: গ্ৰীষ্মমণ্ডলত বছৰৰ প্ৰায়ভাগ
সময়ত সূর্যৰ ৰশ্মি প্ৰায় পোনপটীয়াভাৱে পৰাৰ ফলত এই মণ্ডল অধিক উষ্ম হয়৷
(চ) বিষুৱৰেখা কোনেটো তাপমণ্ডলত
অৱস্থিত?
উত্তৰ: বিষুৱৰেখা গ্ৰীষ্মমণ্ডলত
অৱস্থিত৷
(ছ) মেৰু অঞ্চলত সাগৰৰ পানী কিয়
গোট মাৰি থাকে?
উত্তৰ: মেৰু অঞ্চলত অতিপাত শীতৰ বাবে
বছৰৰ প্ৰায় বাৰমাহে সাগৰৰ পানী গোট মাৰি বৰফ হৈ থাকে৷ এই অঞ্চলত ছমাহ কাল সূর্যৰ
ৰশ্মি অতি হেলনীয়াভাৱে পৰে আৰু ছমাহ কাল সূর্যৰ ৰশ্মি প্ৰায় নপৰে৷
(২) কেৱল উত্তৰ দিয়া—
(ক) কর্কটক্ৰান্তি বৃত্তটো পৃথিৱীৰ
কোনটো গোলার্ধত কল্পনা কৰা হৈছে?
উত্তৰ: কর্কটক্ৰান্তি বৃত্তটো পৃথিৱীৰ
উত্তৰ গোলার্ধত কল্পনা কৰা হৈছে৷
(খ) কি কাল্পনিক ৰেখাই পৃথিৱীৰ কেন্দ্ৰৰে
দুই মেৰুবিন্দুক সংযোগ কৰিছে?
উত্তৰ: পৃথিৱীৰ দুয়োটা মূৰ সংযোগ
কৰি এডাল ৰেখা কল্পনা কৰা হৈছে৷ এই ৰেখাডালক মেৰুদণ্ড বোলা হয়৷ এই মেৰুদণ্ডই
পৃথিৱীৰ কেন্দ্ৰৰে দুই মেৰুবিন্দুক সংযোগ কৰিছে৷
(গ) গোলকৰ কোনটো ফালে উত্তৰ মেৰু
থাকে?
উত্তৰ: গোলকৰ উত্তৰফালে উত্তৰমেৰু থাকে৷ অর্থাৎ ওপৰদিশে৷
(ঘ) বিষুৱৰেখাৰ অক্ষাংশ কিমান?
উত্তৰ: বিষুৱৰেখাৰ অক্ষাংশ বা মান
হ’ল ০°৷
(ঙ) তুমি কোন গোলার্ধৰ বাসিন্দা?
উত্তৰ: মই উত্তৰ গোলার্ধৰ বাসিন্দা৷
(৩) শুদ্ধটোত (✔️) চিন দিয়া—
(ক)
মুখ্য দ্ৰাঘিমাৰেখাৰ মান হৈছে—
(১) ৯০° (২)
০° (৩) ৬৬°
উত্তৰ: (২) ০°৷
(খ)
শীতমণ্ডলৰ অৱস্থান হৈছে—
(১) মেৰু অঞ্চলত
(২) বিষুৱীয় অঞ্চলত
উত্তৰ: (১) মেৰু অঞ্চলত৷
(গ)
বিষুৱৰ পৰা কিমান ডিগ্ৰী অক্ষাংশত মকৰক্ৰান্তি পোৱা যাব?
(১) ৬৬ \(\frac{১}{২}\)° দক্ষিণ অক্ষাংশ
(২) ২৩ \(\frac{১}{২}\)° দক্ষিণ অক্ষাংশ
(৩) ২৩ \(\frac{১}{২}\)° উত্তৰ অক্ষাংশ
উত্তৰ: (২) ২৩ \(\frac{১}{২}\)° দক্ষিণ
অক্ষাংশ৷
(ঘ)
১° ৰ অন্তৰে অন্তৰে দ্ৰাঘিমাৰেখাৰ মুঠ সংখ্যা হ’ব—
(১) ১৮০ ডাল
(২) ৩৬০ ডাল
(৩) ৯০ ডাল
উত্তৰ: (২) ৩৬০ ডাল৷
(৪) (ক) বিষুৱৰেখাৰ পৰা উত্তৰ আৰু
দক্ষিণ দিশে বিস্তৃত হৈ থকা তাপমণ্ডলটোৰ নাম কি?
উত্তৰ: বিষুৱৰেখাৰ পৰা উত্তৰ আৰু দক্ষিণ দিশে বিস্তৃত হৈ থকা তাপমণ্ডলটোৰ নাম হ’ল গ্ৰীষ্মমণ্ডল৷
(খ) সূর্যৰ ৰশ্মি অতি হেলনীয়াভাৱে পৰা অঞ্চলত সাগৰৰ পানী সাধাৰণতে কি অৱস্থাত থাকে?
উত্তৰ: সূর্যৰ ৰশ্মি অতি হেলনীয়াভাৱে পৰা অঞ্চলত সাগৰৰ পানী সাধাৰণতে গোট মাৰি বৰফ হৈ থাকে৷
যুগুতালে: বৰ্ণালী ঠাকুৰে
