(১) তলৰ প্ৰশ্নবোৰৰ উত্তৰ দিয়া—
(ক) পৃথিৱীৰ মেৰুদণ্ডডাল
কক্ষতলৰ লগত কিমান ডিগ্ৰী কোণ কৰি আছে?
উত্তৰ: পৃথিৱীৰ
মেৰুদণ্ডডাল কক্ষতলৰ লগত ৬৬ \(\frac{১}{২}\)° কোণ কৰি আছে৷
(খ) পৃথিৱীয়ে
নিজ কক্ষপথত সূর্যৰ চাৰিওফালে এপাক ঘূৰিবলৈ কিমান সময় লাগে?
উত্তৰ: পৃথিৱীয়ে
নিজ কক্ষপথত সূর্যৰ চাৰিওফালে এপাক ঘূৰিবলৈ ৩৬৫ দিন আৰু প্ৰায় ৬ ঘণ্টা সময় লয়৷
(গ) পোহৰ বৃত্ত
কাক বোলা হয়?
উত্তৰ: পৃথিৱীত
সূর্যৰ পোহৰ পৰা আৰু নপৰা অর্থাৎ পৃথিৱীখনত দিন আৰু ৰাতি হোৱা অংশ দুটাক এটা কাল্পনিক
বৃত্তই দুভাগ কৰিছে৷ এই বৃত্তটোক পোহৰ বৃত্ত বোলে৷
(ঘ) বছৰৰ কোন কোন তাৰিখত বিষুৱ ৰেখাৰ ওপৰত সূর্যৰ ৰশ্মি হেলনীয়াভাৱে পৰে?
উত্তৰ: ২১ জুন আৰু ২২ ডিচেম্বৰ তাৰিখে বিষুৱ ৰেখাৰ ওপৰত সূর্যৰ ৰশ্মি হেলনীয়াভাৱে পৰে৷
(২) তলৰ প্ৰশ্নবোৰৰ
চমু উত্তৰ দিয়া—
(ক) আহ্নিক গতি
আৰু বার্ষিক গতি বুলিলে কি বুজা?
উত্তৰ: পৃথিৱীয়ে
নিজ মেৰুদণ্ডত পশ্চিমৰ পৰা পূবলৈ সর্ম্পূণ এপাক ঘূৰিবলৈ প্ৰায় ২৪ ঘণ্টা সময় লয়৷
ইয়াকে আহ্নিক গতি বোলে৷ আনহাতে, পৃথিৱীয়ে নিজ কক্ষপথত সূর্যৰ চৰিওফালে ঘূৰা
যি গতি, তাকেই বার্ষিক গতি বোলা হয়৷ ইয়াৰ বাবে পৃথিৱীয়ে ৩৬৫ দিন আৰু প্ৰায় ৬
ঘণ্টা সময় লয়৷
(খ) আহ্নিক গতিৰ
ফলত পৃথিৱীত দিন-ৰাতি কেনেকৈ হয় বুজাই লিখা৷
উত্তৰ: আমি জানো
যে পৃথিৱীৰ নিজা পোহৰ নাই৷ ই সূর্যৰ পৰাহে তাপ আৰু পোহৰ পায়৷ পৃথিৱীয়ে আহ্নিক গতিৰ
ফলত নিজ মেৰুদণ্ডৰ ওপৰত পশ্চিমৰ পৰা পূবলৈ ঘূৰোঁতে যিটো ফাল সূর্যৰ মুখামুখি হয়, তাত পোহৰ
পৰি দিন হয় আৰু বিপৰীতে থকা পোহৰ নপৰা অংশত ৰাতি হয়৷
(গ) অধিবর্ষ বু্ললে
কি বুজা?
উত্তৰ: পৃথিৱীয়ে
নিজ কক্ষপথেৰে সূর্যৰ চাৰিওফালে এপাক ঘূৰিবলৈ ৩৬৫ দিন আৰু প্ৰায় ৬ ঘণ্টা সময়
লয়৷ গণনাৰ সুবিধাৰ বাবে ৩৬৫ দিনক এবছৰ বুলি ধৰি লোৱা হয় আৰু ইয়াৰ ফলত প্ৰতি বছৰে
প্ৰায় ৬ ঘণ্টাকৈ সময় বাদ পৰি ৰয়৷ এই বাদ পৰা ৬ ঘণ্টা সময়খিনি ৪ বছৰত লগ লাগি প্ৰায়
২৪ ঘণ্টাৰ সমান অর্থাৎ এদিন হয়৷ সেয়েহে প্ৰতি ৪ বছৰৰ মূৰে মূৰে ফ্ৰেব্ৰুৱাৰী মাহটোত
এদিন বঢ়াই ২৮ দিনৰ পৰিৱৰ্তে ২৯ দিন ধৰি গণনা কৰা হয়৷ এনেদৰে যিটো বছৰত এটা দিন বঢ়াই
লোৱা হয়, সেই বছৰটোকে অধিবৰ্ষ বা লিপ ইয়েৰ বুলি কোৱা হয়৷
(ঘ) কর্কট সংক্ৰান্তি
আৰু মকৰ সংক্ৰান্তিৰ পার্থক্য নিৰূপণ কৰা৷
উত্তৰ: কর্কট সংক্ৰান্তি
আৰু মকৰ সংক্ৰান্তিৰ পার্থক্য—
| কৰ্কট সংক্ৰান্তি | মকৰ সংক্ৰান্তি |
|---|---|
| (১) ২১ জুন তাৰিখে কৰ্কট সংক্ৰান্তি হয়৷ | ২২ ডিচেম্বৰ তাৰিখে মকৰ সংক্ৰান্তি হয়৷ |
| (২) কর্কট সংক্ৰান্তিৰ সময়ছোৱাত উত্তৰ গোলাৰ্ধত গ্ৰীষ্মকাল আৰু দক্ষিণ গোলার্ধত শীতকাল হয়৷ | মকৰ সংক্ৰান্তিৰ সময়ছোৱাত উত্তৰ গোলার্ধত শীতকাল আৰু দক্ষিণ গোলার্ধত গ্ৰীষ্মকাল হয়৷ |
| (৩) কর্কট সংক্ৰান্তিত কর্কট ক্ৰান্তি আৰু ইয়াৰ উত্তৰে থকা ঠাইসমূহত বছৰটোৰ ভিতৰতে দিন আটাইতকৈ দীঘল আৰু ৰাতি আটাইতকৈ চুটি হয়৷ | মকৰ সংক্ৰান্তিত মকৰ ক্ৰান্তি আৰু ইয়াৰ দক্ষিণে থকা ঠাইসমূহত দিন দীঘল আৰু ৰাতি চুটি হয়৷ |
(ঙ) পৃথিৱীৰ বার্ষিক
গতি নথকাহেঁতেন ধৰাপৃষ্ঠত কেনে ধৰণৰ পৰিৱেশ বিৰাজ কৰিলেহেঁতেন বুজাই লিখা৷
উত্তৰ: পৃথিৱীৰ
বার্ষিক গতিৰ ফলত ধৰাপৃষ্ঠত ঋতু পৰিৱৰ্তন ঘটে৷ ঋতু পৰিৱৰ্তনৰ বাবেই মানুহৰ সাজ-পাৰ,
খাদ্য আৰু উদ্ভিদৰো কিছু পৰিৱৰ্তন ঘটে৷ ঋতু অনুযায়ী মানুহে বিভিন্ন উৎসৱ পালন কৰে৷
পৃথিৱীৰ বার্ষিক গতি নথকাহেঁতেন ধৰাপৃষ্ঠত ঋতু পৰিৱৰৰ্তন নহ’লহেঁতেন আৰু তাৰ ফলস্বৰূপে
সদায় একে ধৰণৰ পৰিৱেশ বিৰাজ কৰিলেহেঁতেন৷
(চ) পৃথিৱীৰ কক্ষপথ
বুলিলে কি বুজা? কক্ষপথৰ এটা চিত্ৰ আঁকি দেখুওৱা৷
উত্তৰ: পৃথিৱীয়ে সূর্যৰ চাৰিওফালে এটা নিৰ্দিষ্ট পথেৰে ঘূৰে৷ এই পথটো উপবৃত্তাকৃতিৰ৷ সূৰ্যৰ চাৰিওফালে ঘূৰা এই উপবৃত্তাকৃতিৰ পথটোকে পৃথিৱীৰ কক্ষপথ বোলে৷
(৩) শুদ্ধ উত্তৰবোৰত
(✓) চিহ্ন দিয়া—
(ক) পৃথিৱী সূর্যৰ
চাৰিওফালে ঘূৰা গতিটোৰ নাম কি?
(১) আহ্নিক গতি
(২) মেৰুদণ্ড
(৩) বার্ষিক গতি
উত্তৰ: বার্ষিক
গতি৷
(খ) বিষুৱ ৰেখাত
সূৰ্যৰ পোহৰ কোন তাৰিখত পোনে পোনে পৰে?
(১) ২১ মার্চ
(২) ২১ জুন
(৩) ২২ ডিচেম্বৰ
উত্তৰ: ২১ মার্চ৷
(গ) পৃথিৱীৰ উপৰিভাগত
ঋতু পৰিৱৰ্তন হোৱাৰ কাৰণ—
(১) বার্ষিক গতি
(২) আহ্নিক গতি
(৩) এই দুটা গতিৰ
এটাও নহয়
উত্তৰ: বার্ষিক
গতি৷
(ঘ) অধিবর্ষৰ
মুঠ দিনৰ সংখ্যা হ’ল—
(১) ৩৬৫ দিন
(২) ৩৬৬ দিন
(৩) ৩৬৫ \(\frac{১}{২}\) দিন
উত্তৰ: ৩৬৬ দিন৷
(ঙ) মকৰ সংক্ৰান্তি
হোৱা দিনটো হ’ল—
(১) ২৩ ছেপ্টেম্বৰ
(২) ২১ মার্চ
(৩) ২২ ডিচেম্বৰ
উত্তৰ: ২২ ডিচেম্বৰ৷
(৪) খালী ঠাই পূৰ
কৰা—
(ক) পৃথিৱীয়ে নিজ
মেৰুদণ্ডৰ ওপৰত এপাক মৰা ঘূৰণকে _____ বোলে৷
উত্তৰ: পৃথিৱীয়ে নিজ মেৰুদণ্ডৰ ওপৰত এপাক মৰা ঘূৰণকে আহ্নিক গতি বোলে৷
(খ) পৃথিৱীয়ে সূর্যৰ
চাৰিওফালে ঘূৰা পথটোক _____ বোলে৷
উত্তৰ: পৃথিৱীয়ে সূর্যৰ চাৰিওফালে ঘূৰা পথটোক কক্ষপথ বোলে৷
(গ) _____ ঋতুৰ সময়ত দিন আটাইতকৈ চুটি হয়৷
উত্তৰ: শীত
(ঘ) পৃথিৱীৰ সোঁমাজেৰে
উত্তৰ মেৰু আৰু দক্ষিণ মেৰু সংযোগ কৰা কাল্পনিক ৰেখাডালৰ নাম _____৷
উত্তৰ: পৃথিৱীৰ সোঁমাজেৰে উত্তৰ মেৰু আৰু দক্ষিণ মেৰু সংযোগ কৰা কাল্পনিক ৰেখাডালৰ নাম মেৰুদণ্ড ৷
(ঙ) মকৰক্ৰান্তি
বৃত্তটো পৃথিৱীৰ _____ গোলৰ্ধত কল্পনা কৰা হৈছে৷
উত্তৰ: মকৰক্ৰান্তি বৃত্তটো পৃথিৱীৰ দক্ষিণ গোলৰ্ধত কল্পনা কৰা হৈছে৷
(চ) পৃথিৱীয়ে ইয়াৰ
কক্ষতলৰ লগত _____ কোণ কৰি হেলনীয়া হৈ থাকে৷
উত্তৰ: পৃথিৱীয়ে ইয়াৰ কক্ষতলৰ লগত ৬৬ \(\frac{১}{২}\)° কোণ কৰি হেলনীয়া হৈ থাকে৷
যুগুতালে— বৰ্ণালী ঠাকুৰে
